کالبدشکافی انتخابات آمریکا (6) : کلیددار نهایی کاخ سفید کیست؟ - مجله سرگرمی

به گزارش ، در بخش نخست از سلسله گزارش ها درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ساختار نظام سیاسی این کشور را تشریح کردیم.

در بخش دوم به آنالیز شیوه های برگزاری انتخابات درون حزبی در سطح ایالت ها به منظور کسب نامزدی حزب پرداختم که گفته شد انتخابات درون حزبی به دو شیوه مقدماتی و اجلاسی (کاکس) انجام می شود.

مهمترین رویداد در انتخابات درون حزبی، یعنی سه شنبه عظیم موضوع اصلی بخش سوم این سلسله گزارشها بود که در آن به چراییِ انتخابِ روز سه شنبه به عنوان روز انتخابات در آمریکا پاسخ داده شد. همچنین در این بخش تشریح شد که آنچه سبب پیروزی یک داوطلب در کسب نامزدی نهایی حزب است، تعداد ایالت های پیروز نیست؛ بلکه تعداد موکلان انتخاباتی است.

در بخش چهارم به تفصیل به مسئله موکلین انتخاباتی پرداختیم که نقشی تعیین نماینده در رسیدن داوطلب به نامزدی حزب دارند. در بخش پنجم نقش تعیین نماینده کنوانسیون ملی حزب در معرفی نامزد نهایی آنالیز شد.

در بخش ششم و سرانجامی این گزارش به برگزاری انتخابات نهایی ریاست جمهوری و نقش هیئت انتخاب نمایندگان در انتخاب رئیس جمهور آمریکا و کلیدار چهارساله کاخ سفید می پردازیم.

سرانجام پس از تعیین شدن نامزد های نهایی هر حزب و رقابت دو نامزد اصلی، روز انتخابات در آمریکا فرا می رسد.

بر اساس قانون آمریکا، روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، نخستین سه شنبه از ماه نوامبر یا سه شنبه پس از نخستین دوشنبه ماه نوامبر است. این روز در انتخابات پیش رو، سوم نوامبر 2020 (یا 13 آبان 1399) خواهد بود.

همانطور که گفته شد، اگرچه مردم در انتخابات نهایی آمریکا، بطور مستقیم نامِ نامزد مورد نظر خود را در برگه رأی (ballot) انتخاب می نمایند؛ اما در واقع آن ها تعدادی الکتور (Elector) یا انتخاب نماینده را بجای خود وکیل می نمایند تا در جلسه الکترال کالج (Electrol College) یا هیئت انتخاب نمایندگان، بجای آن ها به نامزد مورد نظرشان رأی دهد. در زیر تصویری از یک برگه رأی متعلق به انتخابات سال 2016 مشاهده می کنید (زمانی که رقابت ها میان هیلاری کلینتون دموکرات و دونالد ترامپ جمهوری خواه بود).

نمونه برگه رأی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا-8 نوامبر 2016

همانطور که در تصویر بالا نشان داده شده، با وجود رقابت اصلی میان دو حزب دموکرات و جمهوری خواه، اما احزاب سومی هم به مانند حزب لیبرترین و حزب سبز در انتخابات شرکت دارند و نام ان ها در برگه رأی دیده می شود؛ هر چند به طور سنتی شانسی برای پیروزی ندارند.

البته باید گفته شود ممکن است شکل چاپی برگه رأی از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت باشد؛ به مانند تصویر زیر که شکلی متفاوت از برگه رأی در انتخابات 2016 آمریکا را مشاده می کنید.

در برگه رأی نام دونالد ترامپ به همراه معاونش و نام هیلاری کلینتون و معاونش آمده است

همانطور که در ابتدا گفته شد، رئیس جمهور در انتخابات آمریکا بطور مستقیم انتخاب نمی شود؛ بلکه با رأی هیئتی متشکل از 538 نفر از هیئت انتخاب نمایندگان یا همان الکترال کالج Electoral College انتخاب خواهد شد. [گاه در فارسی از الکترال کالج با نام مجمع گزینندگان نیز یاد می شود.]

در واقع اگر چه اسم نامزد ها در برگه های اخذ رأی نوشته می شود؛ اما مردم در عمل به طور مستقیم به رئیس جمهور و معاون او رأی نمی دهند. این بدان معنی است که رای دهندگان در هر ایالت، فهرستی از انتخاب نمایندگان رئیس جمهور (electors) را انتخاب می نمایند. هر ایالت متناسب با جمعیت خود تعداد تعیینی کرسی در هیئت انتخاب نمایندگان (الکترال کالج) دارد. تعداد این کرسی ها نیز برابر با تعداد سناتور ها و نمایندگانی است که آن ایالت در مجلس نمایندگان دارد. [تعداد اعضای مجلس نمایندگان هر ایالت+ تعداد اعضای سنای آن ایالت]

از آنجایی که هر ایالت دست کم دو سناتور در مجلس سنا و یک نماینده در مجلس نمایندگان دارد، حداقل الکتورها (انتخاب نمایندگان) در هر ایالت سه نفر خواهد بود. همچنین ایالت های کالیفرنیا با 55 انتخاب نماینده، تگزاس با 38 انتخاب نماینده، نیویورک با 29 انتخاب نماینده، فلوریدا با 29 انتخاب نماینده و ایلینوی با 20 انتخاب نماینده به ترتیب، بیشترین شمار الکتور را در هیئت انتخاب نمایندگان به خود اختصاص داده اند.

حال در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، هر نامزدی که بتواند بیشترین آرا را در هر ایالت کسب کند، در واقع صاحب همه آرای انتخاباتی (آرای الکترال های) آن ایالت می شود. سپس انتخاب نمایندگان 50 ایالت و منطقه کلمبیا (جمعا 538 نفر) مجمعی را تشکیل می دهند که هیئت انتخاب نمایندگان (الکترال کالج یا همان کالج انتخاباتی) خوانده می شود.

هر نامزدی که بتواند رأی 270 نفر (از مجموع 538 نفر) از این هیئت یا الکترال ها را به خود اختصاص دهد، کلید ورود به کاخ سفید را برای 4 سال از آن خود نموده است. طبق اصل دوم قانون اساسی آمریکا (بخش نخست، بند دوم) رئیس جمهور از سوی الکترال ها (انتخاب نمایندگان) برگزیده خواهد شد.

در این بند آمده است: هر ایالت به شیوه ای که مجلس قانونگذاری تعیین می نماید، تعدادی انتخاب نماینده (الکتور) تعیین خواهد کرد که تعدادشان برابر با تعداد کل سناتور ها و نمایندگانی است که یک ایالت مجاز به داشتن آن ها در کنگره است؛ اما هیچ سناتور، نماینده یا فردی که در ایالت متحده دارای سمتی غیرانتفاعی یا انتفاعی باشد، نمی تواند به عنوان انتخاب نماینده تعیین شود.

گزینش انتخاب نمایندگان یا همان الکتور ها () که اعضای الکترال کالج را تشکیل می دهند نیز به شیوه خاصی است. شیوه گزینش الکتور ها از سوی قوه مققنه ایالتی (State legislature) تعیین می شود و بطور مستقیم از سوی دولت فدرال آمریکا انجام نمی شود. (یعنی این مسأله در سطح ایالات انجام می شود و از سوی دولت به همه ایالات ابلاغ نمی شود). در گذشته بسیاری از هیئت های مقننه ایالت ها، خود بصورت مستقیم، انتخاب نمایندگان (الکتور های ایالت خود) را انتخاب می کردند؛ اما امروزه و با گذشت زمان، ایالت ها از رأی مستقیم مردم برای تعیین اعضای انتخاب نماینده الکترال کالج استفاده می نمایند.

امروزه انتخاب خود اعضای هیئت انتخاب نمایندگان (الکتورها) نیز فرایندی جداگانه دارد و دو مرحله ای است. در مرحله نخست احزاب سیاسی در هر ایالت فهرستی از الکتورهای احتمالی را ارائه می دهند. انتخاب الکتورها توسط احزاب سیاسی طبق قوانین حزب انجام می شود. این بدان معناست که هر کاندیدای ریاست جمهوری، فهرست بالقوه الکتورهای مخصوص خود را در هر ایالت دارد.

در مرحله دوم که هم زمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است، رأی دهندگان در هر ایالت با انداختن برگ رأی خود، الکتورهای متعلق به آن کاندیدا را نیز انتخاب می نمایند. حال ممکن است در برگه رأی نام الکتورها نیز در ذیلِ نام نامزد ریاست جمهوری آمده باشد و یا خیر. این مسأله بستگی به شکل برگه رأی در هر ایالت دارد. در نهایت فهرست الکتور های نامزد برنده در هر ایالت، به عنوان، الکتور های آن ایالت انتخاب می شود.

پس از انتخاب اعضای الکترال کالج، نوبت به آنها می رسد تا رئیس جمهور منتخب و معاون او را برگزینند. اعضای هیئت انتخاب نمایندگان عموما رأی انتخابی خود را به نامزدی می دهند که رأی اکثریت را در ایالتشان کسب نموده است. اما دست کم 21 ایالت مقررات خاصی در این زمینه ندارند تا آن ها را ملزم به چنین کاری کند. در نتیجه آن ها می توانند خلاف رأی اکثریت ایالت خود، به شخص دیگری رأی دهند. این الکتور هایی که خلاف رأی اکثریت ایالت خود رأی می دهند، به دو دسته انتخاب نماینده خیانت کار (Faithless elector) [که به آن انتخاب نماینده بی وفا نیز می گویند] و انتخاب نماینده غیر متعهد (Unpledged elector) تقسیم می شوند.

انتخاب نماینده غیر متعهد (Unpledged elector) از ابتدا و به هنگام نامزدی برای عضویت در هبئت انتخاب نمایندگان نیز تعهدی برای حمایت از نامزدی خاص نداده است؛ از این رو چون از ابتدا نیز تعهدی نداده، آزاد است تا به هر کاندیدایی در هیئت انتخاب نمایندگان یا همان الکترال کالج رأی دهد.

اما انتخاب نماینده خیانت کار (یا بی وفا) فردی است که با وجود دادن تعهد، آن را نقض نموده و زیر پا گذاشته است. انتخاب نماینده متعهدی که با شکستن پیمان خود، خلاف رأی اکثریت ساکنان ایالتی که از آن انتخاب شده در هیئت انتخاب نمایندگان رأی می دهد، با خطر حذف یا مجازات حزبی علاوه بر مجازات های احتمالی قانونی در بعضی ایالت ها روبرو خواهد شود.

باید در اینجا اشاره شود که در قانون اساسی آمریکا و قوانین فدرال، هیچ مقرراتی که الکتور ها را ملزم کند تا طبق نتایج آرای کسب شده در ایالت خود در هیئت انتخاب نمایندگان نیز رأی دهند، وجود ندارد (بلکه تنها بعضی قواننی ایالتی در این خصوص هست) اما معمولا همانطور که گفته شد به ندرت پیش می آید که الکتور ها رأی مردم را نادیده گرفته و رأی الکترال خود را به فردی دیگر بدهند.

تا به حال اتفاق نیافتاده که انتخاب نمایندگان خیانت کار بتواند نتیجه کلی آراء را تغییر و رئیس جمهور منتخب را عوض نمایند؛ اما در سال های 1948، 1956، 1960، 1968، 1972، 1976 و 1988 انتخاب نمایندگانِ خیانت کاری بوده اند که خلاف تعهدشان رأی داده اند. همچنین در سال 2000 نیز یک الکتور با وجود تعهدش، رأی سفید داد.

هماطور که گفته شد بعضی از ایالت ها، قوانینی علیه انتخاب نمایندگانِ خیانت کار که تعهد خود را زیر پا گذاشتند، وضع نموده اند. اکنون سی و دو ایالت به علاوه منطقه کلمبیا، قوانینی علیه الکتور هایی که تعهد خود را نقض می نمایند، دارند؛ هر چند بیشتر این ایالت ها سازوکارِ اجرایی برای اجرای مجازات علیه انتخاب نماینده خائن در اختیار ندارند.

همانطور که در بالا درباره سازوکارِ انتخابات ریاست جمهوری آمد، رأی مردم در انتخابات ریاست جمهوری امریکا بصورت غیر مستقیم است و در واقع مردم به الکتور ها (هیئت انتخاب نمایندگان) وکالت می دهند تا به نمایندگی از آن ها رئیس جمهور را در الکترال کالج برگزینند. همچنین گفتیم گاه این الکتور ها در تعهدی که داده اند، خیانت نموده و بجای رأی اکثریت، فردی دیگر را برمی گزینند. در سال 2016 و در جریان برگزاری الکترال کالج، سه نفر از الکتور ها بجای رأی دادن به یکی از دو نامزد حزب دموکرات و جمهوری خواه که در انتخابات شرکت نموده و هرکدام رأیی را کسب نموده بودند، به کالین پاول وزیر خارجه سابق آمریکا (که تصدی وزارت خارجه را در سال های 2001 تا 2005 در دست داشت) رأی دادند. بدین ترتیب، کالین پاول بدون شرکت در رقابت های انتخاباتی، در هیئت انتخاب نمایندگان نفر سوم شد!

طبق اعلام واشنگتن تایمز، انتخاب نندگانی که بجای رأی به کلینتون (طبق آنچه تعهد داده بودند) به کالین پاول رأی دادند، به عنوان بخشی از اعضای جنبش همیلتون الکتورز (Hamilton Electors movement) محسوب می شوند. این افراد از این جهت خود را جنبش همیلتون الکتورز یا رأی دهندگان همیلتون می نامند تا خود را به الکساندر همیلتون از سیاستمداران و پدران بنیانگذار آمریکا منتسب نمایند؛ چرا که او عقیده داشت الکترال کالج باید از رسیدن افراد فاقد شرایط لازم به سِمت ریاست جمهوری جلوگیری کند.

پس از این ماجرا بود که رسانه های آمریکایی اعلام کردند یک قاضی در امریکا این سه انتخاب نماینده خائن را که خلاف تعهد اولیه خود رأی دادند، به هزار دلار جریمه نموده است.

آنچه سیستم انتخاباتی آمریکا را اندکی پیچیده و سخت می نماید، آن است که همواره نامزد دارای رای اکثریت کلید ورود به کاخ سفید را پیدا نمی نماید. به طور مثال در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا هیلاری کلینتون نامزد دموکرات ها با کسب بیشتر از 65 میلیون رای، در حدود 3 میلیون رای جلوتر از دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواستار بود، اما انتخابات را به او باخت؛ چرا که دونالد ترامپ توانسته بود 304 رای الکترال به خود اختصاص دهد، در حالی که کلینتون تنها 227 رای الکترال را دارا بود.

زمان نشست الکترال کالج: نشست هیئت انتخاب نمایندگان در نخستین دوشنبه بعد از دومین چهارشنبه دسامبر است که پس از انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود. این تاریخ، در انتخابات پیش رو، مطابق با 14 دسامبر است. در انتخابات پیش رو، پس از آنکه رأی دهندگان، هیئت انتخاب نماینده رئیس جمهور را برگزینند، الکترال ها در تاریخ 14 دسامبر (24 آذر 139) رئیس جمهور و معاونش را انتخاب نموده و یا در صورت پیروزی ترامپ، بار دیگر ترامپ و معاونش مایک پنس را بر می گزینند.

در صورتی که هیچ کاندیدایی نتواند الکثریت آرای الکترال (آرای اعضای هیئت انتخاب نمایندگان) را کسب کند، مسأله به مجلس نمایندگان آمریکا (House of Representatives) ارجاع داده می شود. هرچند این مسأله ای نادر است؛ اما در سال های 1800 و 1824 رخ داد.

بطور مثال در سال 1824، چهار کاندیدا در الکترال کالج رأی آوردند؛ اما هیچکدام حائز اکثریت آرا نشدند. پس از آن مسأله به مجلس نمایندگان ارجاع داده شد و مجلس نمایندگان جان کوئینسی آدامز را برگزید. این در حالی بود که رقیب وی، آندرو جکسون در انتخابات سراسری و رأی گیری الکترال کالج، رأی بیشتر را از آن خود نموده بود.

پس از آنکه نامزد منتخب ریاست جمهوری پیروز به کسب رأی 270 رأی الکترال شد، مراسم تحلیف به منظور ادای سوگند برای وی و معاونش برگزار می شود. مراسم تحلیف برای هر رئیس جمهور آمریکا، حتی رئیس جمهور مستقر، برگزار می شود. مراسم تحلیف در ظهر روز بیستم ژانویه برگزار می شود که در واقع این تاریخ، نخستین روز دوره جدید ریاست جمهوری محسوب می شود. این روز، معمولا 72 الی 78 روز پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است. لازم به ذکر است تنها در سه مورد که 20 ژانویه مصادف با روز یکشنبه (تعطیل عمومی در آمریکا) شد، مراسم به طور خصوصی در آن روز برگزار گردید و روز بعد آن بار دیگر در برابر عموم مجددا انجام شد. به عنوان مثال مراسم تحلیف دور نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، در تاریخ 20 ژانویه که مصادف با آدینه بود، برگزار گردید.

در سرانجام ویدئویی آماده نموده ایم که بطور خلاصه فرایند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را از ابتدا تا زمان برگزاری مراسم تحلیف توضیح می دهد. حال باید منتظر ماند و دید چه کسی کلید دار 4 سال آینده کاخ سفید خواهد شد.

ترجمه و تنظیم: محمد حسن خلیلی

bebop.ir: بیباپ: مجله هنر موسیقی

kalarena.ir: مجله کالارنا: نقد و بررسی کالاهای دیجیتالی